https://ijesos.com/index.php/pub/issue/feed International Journal of Educational and Social Sciences 2024-12-01T22:09:12+03:00 Editor editor@ijesos.com Open Journal Systems <p>ESBİD, eğitim ve sosyal bilimler alanlarında yılda 2 kez yayımlanan açık erişimli ve akademik bir yayındır. Kör hakemlik sistemi uygulanmaktadır. Makalenin kabul edilmesi için en fazla % 20 benzerlik oranına sahip olması gerekir. Ancak bu oran eser tanıtımı, çeviri vb. çalışmalarda kaynak belirtmek koşuluyla istisna kabul edilmektedir. İntihal raporunun sisteme yüklenmesi ve benzerlik oranı yazarın sorumluluğudur. ESBİD'e gelen makaleler başka bir yerde yayımlanmış ya da yayın sırası bekliyor olmamalıdır. Gelen çalışmanın yayın ve telif hakkı ESBİD'e devredilmiş olup ücret veya başka imtiyaz talep edilemez. Yayınlarımız ESBİD'e ve yazara atıf yapılarak herkes tarafından kullanılabilir.</p> https://ijesos.com/index.php/pub/article/view/42 The Role of Schools in Enhancing the Well-being of Students Affected by War 2024-11-29T15:24:10+03:00 Nemet Rüstəmli turksoylu@mail.ru Zehra Zeynalova rustemligunay91@gmail.com Günay Rüstemli rustemligunay91@gmail.com <p>The study analyzes the importance and role of schools in improving the well-being of students in grades IX, X and XI who have experienced trauma and distress due to war in schools located on the former front line in the Agdam region. In light of the results of the survey conducted with the students, their social, emotional and psychological conditions are investigated under the headings of "student emotions" and "school environment". The research findings emphasize that the courses and extracurricular activities offered by schools can increase the spiritual and intellectual well-being of students. These courses and activities will positively affect the emotional and social development of students and help them overcome the stress, fear and trauma they experienced during the war. The results suggest that, based on international experience, various improvements can be made in different directions to improve the well-being of students in these former front line schools and to transform them into productive environments for students.</p> 2024-12-01T00:00:00+03:00 Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Educational and Social Sciences https://ijesos.com/index.php/pub/article/view/47 'Forrest Gump' Filminin Kabul ve Kararlılık Terapisi Bağlamında İncelenmesi 2024-10-30T21:34:10+03:00 Şerife Kıratlı serifekiratli2003@gmail.com Meryem Karaaziz meryem.karaaziz@neu.edu.tr <p>Forrest Gump, yeterince zeki olmadığı düşünülen bir film karakteridir. Ayrıca çocukken bacakları ve sırtında bedensel birkaç problem yaşamıştır. Bu rahatsızlıklarından ötürü yürümek için platin aletler kullanmak durumunda kalmıştır. Bedensel sorunları sebebiyle de baskı altındadır. Forrest, zorbalıktan kaçmak için koşarken bacağındaki platinler açılır. Bu olay Forrest için bir dönüm noktası olur. Deneyimleri sonucunda herhangi bir zorluğa veya zorbalığa maruz kaldığında sadece koşması gerektiğini düşünür. Vietnam Savaşı'na katılır, masa tenisi şampiyonu olur, büyük bir karides şirketi kurar ve sevdiği Jenny ile yolları kesişir. Forrest, tarihin önemli anlarını kendi açısıyla anlatmaktadır. Bu çalışmada Forrest Gump filmini, bilişsel-davranışçı yönteminden gelen post modern terapi kuramı olan Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT) kapsamında yorumlanması hedeflenmiştir. KKT’nin tanımlayıcılarından olan psikolojik esneklik, içsel yaşantıları yargılamadan almayı, ânla temas durumunda olmayı ve değerler doğrultusunda davranış göstermede kararlı olmayı açıklar. Psikolojik esnekliğin karşısında psikolojik katılık bulunmaktadır. Filmde bunlara denk olduğu düşünülen sahneler incelenmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma metotlarından doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu filmin bireyin yaşadığı duygusal zorluklara karşı açık, esnek ve değer odaklı bir yaşam sürdürmede, süreci etkili bir şekilde anlattığı görülmektedir. Bilhassa an ile temas etme ve değerler doğrultusunda yaşama kavrayışlarına uyumlu misaller barındıran filmin, KKT tutumu bağlamında psikolojik danışma aşamalarına da yararlı olacağı düşünülmektedir.</p> 2024-12-01T00:00:00+03:00 Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Educational and Social Sciences https://ijesos.com/index.php/pub/article/view/43 Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite Bozukluğu ve Neurofeedback Tedavi Yöntemi Üzerine Bir İnceleme 2024-10-21T18:10:48+03:00 Pınar Çınar pinarcinar1881@gmail.com Meryem Karaaziz meryem.karaaziz@neu.edu.tr <p>Anne karnından başlayıp yaşamımızın her anında bir öğrenme süreci içerisindeyiz. Bazen bunu taklit ederek, gözlemleyerek ya da doğrudan bilgi aktarımıyla gerçekleştiririz. Bu öğrenme durumlarında en önemli unsurlardan biri ise dikkattir. Eğer bir şeye yeteri kadar dikkatimizi vermezsek öğrenme gerçekleşmeyebilir. Dikkat gerçekleşirken çevreden bize pek çok uyarıcı gelmektedir. Eğer biz bu uyarıcıları doğru süzgeçten geçirip o anki ihtiyaç ve amaçlarımız doğrultusunda gerçekleştirirsek dikkat sonucu öğrenme ya da anlama gerçekleşir. Çocukluk çağı rahatsızlıklarından en çok karşılaştığımız bozukluklardan biri dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğudur. Tedavi yöntemlerinde pek çok çeşit vardır ve belirli düzelmelerde görülmektedir. Eğer tedavi edilmezse ve farkında olunmazsa çocukluktan yetişkinlik dönemine geçildiğinde de pek çok sorun olarak karşımıza çıkabilmektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hem sosyal olarak toplumsal problemlere, aile ve kişisel ilişkilere de etki edip sorunlar oluşturmaktadır. Neurofeedback kişinin beyin frekanslarını istendik yönde değiştirebilmesini öğretmektir. Bu değiştirme pek çok yöntemle yapılabilmektedir. Kişinin bunu yapması nörolojik geribildirim uygulayıcısının verdiği dönütlerle gerçekleşmektedir. Pek çok psikolojik rahatsızlık ve günlük sıkıntılarda etkinliğinin olduğu bilinmektedir. Kişinin kafasına ve kulaklarına yerleştirilen elektrotlarla birlikte uygulayıcı kendi ekranında kişinin beyin dalgalarını görüntüleyebilmektedir. Aynı zamanda hastanın ekranında çeşitli görev ve oyunlar yer almaktadır. Kişi göz hareketleriyle bu görevleri yerine getirmeye çalışırken uygulayıcı kendi ekranında sorunlu dalgaların tespitini yapmaktadır. Sorunlu dalgaların tespitiyle kişiye bunları nasıl değiştirilebileceği öğretilmeye çalışılır. Böylelikle kişi kendi beyin dalgalarını geri bildirimler sayesinde değiştirmeyi öğrenmektedir. Bu derleme çalışmasında, literatür araştırılması sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda neurofeedback tedavi yönteminin DEHB üzerindeki etkinliği incelenmiştir.</p> 2024-12-01T00:00:00+03:00 Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Educational and Social Sciences https://ijesos.com/index.php/pub/article/view/48 Türk Sosyolojik Düşün Geleneğinde Tarihselciliğin Gerekliliğine İlişkin Görüşler 2024-11-07T15:53:28+03:00 Hüseyin Taşlı huseyintasli18@gmail.com <p>Sosyal olaylar, tekrarlanamadıkları için doğa olaylarından farklılaşmışlardır. Bu yüzden toplumlardaki yapısal sorunlar, bazı unsurlar göz önünde bulundurularak incelenmişlerdir. Dolayısıyla yapısal sorunları incelemenin metotları da farklılık göstermiştir. Sosyolojik düşün geleneğinde yapı konusu üzerinde en fazla durulan kavramlardan biridir. Spencer, Durkheim ve yapısalcı teorinin temsilcileri, insan eylemlerinin gerçekleştiği alan, mekân ve yapının insan eylemleri karşısında önceliğini ve insan eylemlerini anlamanın temel şartının yapı analizi olduğunu düşünmüşlerdir. Bu noktada yapısöküm veya yapıbozum ile bir bütünün nasıl yapılandığı anlaşılmaya çalışılmıştır. Türk sosyolojisinde toplumsal yapı analizlerinde çoğunlukla yapısal fonksiyonalist ve diyalektik materyalist modeller kullanılmıştır. Bu çalışmalar toplumsal yapı incelemelerinde tarihi göz ardı ettikleri için eleştirilmişlerdir. Bu analizlerin sosyal çalışmaları tasvirciliğe indirgediği düşünülmüştür. Çalışmada, sosyal yapı ve yapısalcı teori açıklandıktan sonra Türk sosyolojisindeki yapısal analizlerde tarihselci metodun neden gerekli olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu yönüyle çalışma, literatür taramasına dayalı nitel bir araştırmadır. Bu makaleyle, sosyal yapı sorunlarının nasıl incelenmesi gerektiğini yönelik bir araştırma yapılması hedeflenmiştir.</p> 2024-12-01T00:00:00+03:00 Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Educational and Social Sciences https://ijesos.com/index.php/pub/article/view/44 Türkülerde Kültür ve Yaşam Öğelerinin İzleri: Malatya Örneği 2024-11-07T14:21:53+03:00 Orhan Yücel pyucel44@gmail.com <p>Bu çalışmanın amacı geçmişi oldukça köklü bir tarihe sahip Malatya ilinin geleneksel kültürünün ve yaşam öğeleri unsurlarının türkülerdeki görünümünü tespit etmektir. Çalışmada sanat, müzik, Türk Halk Müziği, kültür, edebiyat, sözlü anlatım, söz varlığı, yaşam öğeleri, türkü, Malatya, Malatya türküleri kavramlarında alan yazın taraması yapılmıştır. Şimdiye kadar Malatya türküleri ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmış fakat yöre türkülerindeki kültürel ve yaşam öğelerine dair kapsamlı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Amaç çerçevesinde Türkiye Radyo Televizyon Kurumu repertuvarına girmiş Malatya yöresine ait 225 türküde simge, motif, sembol, kavram ve anlatılar belirlenip tespit edilmiştir. Betimsel nitelikli bu araştırmada veriler doküman incelemesi yapılarak çözümlenmiştir. Yöreye ait türküler kültür ve yaşam öğeleri açısından sınıflandırılmıştır. Yöre türkülerinde; doğa olayları-afetler, düğün-törenler, giyim-kuşam, inançlar, tarımsal faaliyetler-geçim-canlılar, ulaşım-iletişim, yaşam alanları, yeme-içme ve meslekler olmak üzere kültür ve yaşam öğeleri başlıkları belirlenmiştir. Bulgular değerlendirildiğinde yöre türkülerinin yerel dokuyla ilişkilileri ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak kültürel mirasın aktarımında yöre türkülerinin kullanılması eğitim kurumları için bir seçenek olarak değerlendirilebilir.</p> 2024-12-01T00:00:00+03:00 Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Educational and Social Sciences