Değişen Dünya Düzeninde Rusya ve Çin
Özet Görüntüleme: 140 / PDF İndirme: 69
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11316321Anahtar Kelimeler:
Rusya, Çin, ABD, NATO, Birleşmiş Milletler, ŞİÖÖzet
Bu çalışmada yükselen güç Çin ve savaş makinesine dönüşmüş Rusya ekseninde yeni konjonktüre genel bir bakış atılacak ve öncesinde Rusya ve Çin ilişkilerinin tarihi arka planına kısaca değinilecektir. Rusya ile Çin arasında NATO benzeri veya NATO’ya karşı resmi bir ittifakın neden kurulmadığı sorgulanacaktır. İki ülke arasında gelişen askeri ve politik ilişkilere Amerika ve Batı dünyasının tutumuna değinilecektir. Rusya ve Çin arasındaki askeri, ticari ve siyasi ilişkiler şüphesiz bir çıkar birlikteliğidir. Bu iki ülke arasındaki resmi ittifakın önündeki çok sayıdaki engel ifade edilmeye çalışılmıştır. İki ülke arasındaki stratejik çıkar ortaklığını çözümleyen bu çalışma, çok kutuplu dünya düzenini teşvik eden küresel sistem düzeyinde bir uyum kavramına işaret etmektedir. 2014 yılı itibariyle bu iki ülke arasındaki ilişkinin bir üst seviyeye geçtiği söylenebilir. ABD ve Rusya rekabeti, zaten küresel ve bölgesel çıkarları birbiri ile uyuşan Çin ve Rusya’yı güvenlik politikalarında da iş birliği yapmaya ittiği söylenebilir. Gürcistan ve devamında Ukrayna işgali sonrası Batı ile ilişkileri gergin olan Rusya, Çin ile olan ortaklığını güçlendirmeye devam etmektedir. Çin’e karşı Amerika tehdidi, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun modernizasyonuna ve dışa bağımlılığının azalmasına katkı sağlarken; Rusya tarafında ise NATO’nun tutumu tam teşekküllü bir Rusya-Çin ittifakının önünü açıp açmadığı tartışılmış ve bu iki devletin resmi bir ittifak kuramamasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır.
Referanslar
Çolakoğlu, S. (1999). Çin-Sovyet İttifakı Döneminde (1950-1963) Orta Asya. Bilig (8), 13-25.
Ercilasun, K.; Öksüz. (2022). Çin Dünyayı Ele Mi Geçirmeye Çalışıyor. Ankara: Panama Yayıncılık.
Hopkirk, P. (2022). Büyük Oyun Orta Asya’da Gizli Savaş. (Çev: Akman, R.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Korolev A., Portyakov V. (2018). China-Russia Relations in Times of Crisis: A Neoclassical Realist Explanation. Asian Perspective. 42(3). P. 411–437.
Lukin A. (2018). China and Russia. The New Rapprochement. Cambridge: Polity Press. 219 p.
Neyberg, K. (2013). “Boxarupproret och Kinasvenskarna”, Historielärarnas förenings årsskrift. [https://kennethnyberg.org/wpcontent/uploads/2013/10/nyberg_boxarupproret.pdf]
Snyder G.H. (1997). Alliance Politics. Ithaca and London: Cornell University Press. 432 p.
Schweller R.L. (2006). Unanswered Threats: Political Constraints on the Balance of Power. Princeton, NJ: Princeton University Press. 200 p.
Tavrovskii Y. (2014). «Moskva–Pekin» – novaia strategicheskaia os'? [“Moscow-Beijing” – a New strategic axis?] Russia in Global Affairs. (In Russian).
Waltz K. (1979). Theory of International Politics. Reading: Addison-Wesley. 251 p.
Weitz R. 2018. Sino-Russian Defense Cooperation: Implications for Korea and the United States. The Korean Journal of Defense Analysis. 30(1). P. 41–59.
Wilkins, T. S. (2012). “Alignment’, not ‘alliance’ – the shifting paradigm of international security cooperation: toward a conceptual taxonomy of alignment,” Review of International Studies 38, no. 1 (2012): 53–76.
BBC News, 2 Mart 2022, “BM Genel Kurulu Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini kınadı, Türkiye de karara destek verdi”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60596531
Euronews, 03 Kasım 2022, BM, “Rusya'nın 'kirli bomba' iddiasının soruşturulması talebini reddetti”, https://tr.euronews.com/2022/11/03/bm-rusyanin-kirli-bomba-iddiasinin-sorusturulmasi-talebini-reddetti
Sputnik Türkiye, 22 Mart 2024, “Rusya ve Çin, ABD'nin Gazze'de 'ateşkes talep etmeyen' tasarısını veto etti”, https://anlatilaninotesi.com.tr/20240322/rusya-ve-cin-abdnin-gazzede-ateskes-talep-etmeyen-tasarisini-veto-etti-1081956133.html
The United Nations Türkiye, 26 Mart 2024, “BM Güvenlik Konseyi’nden Gazze'de 'acil ateşkes' kararı”, https://turkiye.un.org/tr/264315-bm-g%C3%BCvenlik-konseyi%E2%80%99nden-gazzede-acil-ate%C5%9Fkes-karar%C4%B1
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Educational and Social Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.