Yeşil ekonomiye dair yaklaşımlar: Kavramsal bir bakış
Özet Görüntüleme: 4
/ 
PDF İndirme: 4
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17773977Anahtar Kelimeler:
Yeşil ekonomi, ekonomik büyüme, sürdürülebilirlikÖzet
Bu çalışma, sürdürülebilir yeşil ekonomik büyümeye yönelik teorik yaklaşımları inceleyen bir literatür taramasıdır. Dünya ekonomisi son dönemlerde 2008 krizi, Rusya-Ukrayna Savaşı, Covid-19 Salgını, Asya Pasifikteki stres, Ortadoğu’daki gerginlikler gibi bir dizi meydan okumalarla karşı karşıya kalmıştır. Yeşil Ekonomi ise doğa merkezli ve rekabetçi iktisadi kalkınma vaadiyle kulağa hoş gelen yapısal çözümler sunmaktadır. Yeşil Ekonomiye dair üç bilindik bakış açısından birincisi olan iyimser yeşil büyüme yanlısı görüş, Çevresel Kuznets Eğrisi eşliğinde dile getirilirken, Büyüme-Agnostik görüş ise bu iyimser görüşe bir eleştiri mahiyetinde değerlendirilebilir. İyimser yeşil büyüme yanlısı görüşte teknolojik ilerlemenin ve ekonomik kalkınmanın çevresel sorunları çözmenin anahtarı olduğu ifade edilir. Büyüme-Agnostik görüşe göre ise ekonomik büyümenin veya çevresel sürdürülebilirliğin tek başına yeterli olmadığı savıyla birlikte, asıl önemli olan sosyal refahın devamının sağlanmasıdır. Her bir bakış açısının kendi içinde tutarlı ya da ispata muhtaç yönlerinin olduğu söylenebilir. Bu bağlamda her iki görüş ışığında teorik olarak sosyal refah merkezli yeşil sürdürülebilir kalkınma planları geliştirmek ve bu planları hayata geçirmek zor bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat bu konuda kayda değer mesafe kat etmiş olan İskandinav ülkeleri örneğine bakıldığında imkânsız olmadığı aşikardır. Üçüncü bir görüş olan küçülme (degrowth) yaklaşımı ise iktisadi küçülme yanlısı bir düşünce akımını temsil eder.
Referanslar
Acemoğlu, D., Aghion, P., Bursztyn, L., & Hemous, D. (2012). The environment and directed technical change. American Economic Review, 102(1), 131–166. https://doi.org/10.1257/aer.102.1.131
Akar, H. (2021). Yeşil ekonomiye geçiş sürecinde kamu altyapı yatırımı olarak karayolu harcamalarının analizi [An analysis of highway expenditures as public infrastructure investments during the transition to the green economy] (Doctoral dissertation, Bursa Uludağ University, Türkiye).
Al, İ. (2019). Sürdürülebilir kalkınma ve yeşil ekonomi: Türkiye için bir endeks önerisi [Sustainable development and green economy: A composite index proposal for Türkiye]. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 112–124. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.473413
Alam, M., & Murad, W. (2020). The impacts of economic growth, trade openness and technological progress on renewable energy use in OECD countries. Renewable Energy, 145, 382–390. https://doi.org/10.1016/j.renene.2019.06.002
Apergis, N., & Payne, J. E. (2010). Renewable energy consumption and economic growth: Evidence from a panel of OECD countries. Energy Policy, 38(1), 656–660. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.09.002
Arıkan, N. İ. (2022). İşsizlik ve enerji ilişkisi: Bir yazın taraması. Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 19–24.
Aşıcı, A. A., & Şahin, Ü. (2021). Yeşil Ekonomi [The Green Economy] (Vol. 52). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Bao, C., & Xu, M. (2019). Cause and effect of renewable energy consumption on urbanization and economic growth in China’s provinces and regions. Journal of Cleaner Production, 231, 483–493. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.05.202
Barbier, E. B. (2010). A global green new deal: Rethinking the economic recovery. Cambridge: Cambridge University Press.
Barbier, E. B. (2012). The green economy post Rio+20. Science, 338(6109), 887–888.
Barbier, E. B., & Markandya, A. (2013). A new blueprint for a green economy. London: Routledge.
Berktaş, Ş. N. (2023). Yeşil ekonomide rüzgâr enerjisinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Avrupa Birliği ve Türkiye örneği [The impact of wind energy on economic growth in the green economy: The case of the European Union and Türkiye] (Doctoral dissertation, Eskişehir Osmangazi University, Türkiye).
Birol, F. (2014). Global energy trends: Implications for energy security and the environment. Energy Policy Journal, 2(4), 21–33.
BMKP. (2019). Human Development Report 2019: Beyond income, beyond averages, beyond today. United Nations Development Program.
Boulding, K. E. (2013). The economics of the coming spaceship Earth. In Environmental quality in a growing economy (pp. 3–14). RFF Press.
Bozlağan, R. (2005). Sürdürülebilir gelişme düşüncesinin tarihsel arka planı [The historical background of sustainable development thought]. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 1011–1028.
Can, G. (2022). Avrupa Yeşil Mutabakatının Türkiye ekonomisine ve iklim politikalarına olası yansımaları [Possible reflections of the European Green Deal on the Turkish economy and climate policies]. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Cato, M. S. (2012). Green economics: An introduction to theory, policy and practice. Routledge.
Colenbrander, S., Vaze, P., Vikas, C., Ayer, S., Kumar, N., & Burge, L. (2023). Low-carbon transition risks for India’s financial system. Global Environmental Change, 78, 102634. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2022.102634
Costanza, R., d'Arge, R., de Groot, R., Farber, S., Grasso, M., Hannon, B., ... & Belt, M. (1997). The value of the world’s ecosystem services and natural capital. Nature, 387(6630), 253–260.
Daly, H. E. (1991). Steady-state economics (2nd ed.). Washington, DC: Island Press.
Ekins, P. (2000). Economic growth and environmental sustainability: The prospects for green growth. London: Routledge.
Foster, J. B., Clark, B., & York, R. (2010). The ecological rift: Capitalism’s war on the Earth. New York: Monthly Review Press.
Gallopín, G. (2003). Sostenibilidad y desarrollo sostenible: Un enfoque sistémico. Santiago de Chile: División de Desarrollo Sostenible y Asentamientos Humanos.
Geels, F. W. (2011). The multi-level perspective on sustainability transitions: Responses to seven criticisms. Environmental Innovation and Societal Transitions, 1(1), 24–40.
Grossman, G. M., & Krueger, A. B. (1995). Economic growth and the environment. The Quarterly Journal of Economics, 110(2), 353–377.
Jacobs, M. (1991). The green economy: Environment, sustainable development and the politics of the future. Vancouver: UBC Press.
Jacobs, M. (2023). Green new deal and post-Covid economic recovery: Lessons for sustainable growth. Policy Press.
Jackson, T. (2009). Prosperity without growth: Economics for a finite planet. London: Earthscan.
Kılıç, M. (2019). Türkiye’de yeşil ekonomi politikaları [Green economy policies in Türkiye]. İktisat ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 8(2), 45–60.
Koyuncu, T., & Karabulut, T. (2021). Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma ve yeşil ekonomi açısından yenilenebilir enerji: Ampirik bir çalışma [Renewable energy in terms of sustainable development and green economy in Türkiye: An empirical study]. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 466–482. https://doi.org/10.17130/ijmeb.800169
Lovins, A. B., Lovins, L. H., & Hawken, P. (1999). Natural capitalism: Creating the next industrial revolution. Boston: Little, Brown and Company.
Meo, M. S., & Abd Karim, M. Z. (2022). The role of green finance in reducing CO2 emissions: An empirical analysis. Borsa Istanbul Review, 22(1), 169–178.
OECD. (2017). Investing in climate, investing in growth. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264273528-en
Ostrom, E. (2010). Governing the commons: The evolution of institutions for collective action. Cambridge University Press.
Öztürk, M. (2020). Türkiye’nin yeşil ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma stratejileri [Türkiye’s green economy and sustainable development strategies]. Çevre Ekonomisi Dergisi, 4(1), 67–83.
Raworth, K. (2023). Doughnut economics: Seven ways to think like a 21st-century economist. Chelsea Green Publishing.
Rockström, J., Steffen, W., Noone, K., Persson, Å., Chapin, F. S., Lambin, E. F., ... & Foley, J. A. (2009). A safe operating space for humanity. Nature, 461(7263), 472–475. https://doi.org/10.1038/461472a
Rees, W. E., & Wackernagel, M. (1996). Our ecological footprint: Reducing human impact on the earth (pp. 53–72). New Society Publishers.
Sarıcı, R., & Erikli, S. (2022). Yeşil ürün, yeşil ekonomi, yeşil üretim ve sürdürülebilirlik kapsamında yapılan araştırmalara yönelik içerik analizi [Content analysis of research on green products, green economy, green production, and sustainability]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 25(1), 98–119. https://doi.org/10.55931/ahbvtfd.1114968
Sorrell, S., Dimitropoulos, J., & Sommerville, M. (2009). Empirical estimates of the direct rebound effect: A review. Energy Policy, 37(4), 1356–1371. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.11.026
Stern, N. (2007). The economics of climate change: The Stern review. Cambridge University Press.
Stiglitz, J. E. (2006). Making globalization work. W. W. Norton & Company.
Turgut, G. (2014). Ekolojik sürdürülebilirlik ve küçülme [Ecological sustainability and degrowth]. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 137–165.
United Nations. (1972). Stockholm Declaration: United Nations Conference on the Human Environment. Stockholm, Sweden: United Nations.
United Nations. (1987). Our Common Future: Report of the World Commission on Environment and Development (Brundtland Report). New York: United Nations.
United Nations. (1992). Rio Declaration on Environment and Development: United Nations Conference on Environment and Development. Rio de Janeiro, Brazil: United Nations.
United Nations. (1993). Vienna Declaration and Programme of Action: World Conference on Human Rights. Vienna, Austria: United Nations.
United Nations. (1994). Cairo Declaration: International Conference on Population and Development. Cairo, Egypt: United Nations.
United Nations. (1995). Copenhagen Declaration: World Summit for Social Development. Copenhagen, Denmark: United Nations.
United Nations. (1996). Habitat II Declaration: United Nations Conference on Human Settlements (Istanbul Conference). Istanbul, Türkiye: United Nations.
United Nations. (1997). Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change. Kyoto, Japan: United Nations.
United Nations. (2002). Johannesburg Declaration: World Summit on Sustainable Development. Johannesburg, South Africa: United Nations.
United Nations. (2005). Kyoto Protocol: Entry into Force. New York: United Nations.
United Nations. (2007). Bali Road Map: United Nations Climate Change Conference. Bali, Indonesia: United Nations.
United Nations. (2012). Rio+20: United Nations Conference on Sustainable Development. Rio de Janeiro, Brazil: United Nations.
United Nations. (2015a). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development (Agenda 2030: 17 Goals). New York: United Nations.
United Nations. (2015b). Paris Agreement: United Nations Climate Change Conference (COP21). Paris, France: United Nations.
United Nations. (2019). United Nations Climate Action Summit. New York: United Nations.
United Nations. (2021). United Nations Climate Change Conference (COP26). Glasgow, United Kingdom: United Nations.
Van den Bergh, J. C. J. M. (2019). Agrowth instead of anti- and pro-growth: Less polarization, more support for sustainability/climate policies. The Journal of Population and Sustainability, 4(1), 3–23.
Weinthal, E. (2023). Environmental peacebuilding and green economies: Integrating sustainability into post-conflict recovery. Journal of Environmental Policy, 17(2), 22–45. https://doi.org/10.1080/14693062.2023.1234567
WCED (World Commission on Environment and Development). (1987). Our Common Future. Oxford: Oxford University Press.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Educational and Social Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
