İki dilli duygusal ifade: özel yetenekli öğrencilerde Türkçe–İngilizce duygu farklılaşmasının nitel analizi
Özet Görüntüleme: 40
/ 
PDF İndirme: 14
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17778116Anahtar Kelimeler:
duygusal ifade, duygusal sığınak, iki dillilik, özel yetenekli öğrenciler, psikodilbilimÖzet
Bu çalışma, özel yetenekli öğrencilerin duygusal yoğunluklarının iki dilli duygu ifadelerini nasıl şekillendirdiğini inceleyen nitel bir durum çalışmasıdır. Araştırmanın temel amacı, bir Bilim ve Sanat Merkezinde (BİLSEM) eğitim öğretim gören özel yetenekli öğrencilerin, sosyo-duygusal temaları anadilleri (L1-Türkçe) ve yabancı dilleri (L2-İngilizce) aracılığıyla nasıl yapılandırdıklarını ve bu süreçte yabancı dilin"duygusal bir sığınak"işlevi görüp görmediğini incelemektir. Çalışma ayrıca Dewaele’nin ‘Duygusal Uzaklaştırma Hipotezi’nin, özel yetenekli öğrenciler için geçerliliğini sınamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda L2 kullanımının duygusal dengeye katkı sağlayıp sağlamadığı tartışılmıştır.Araştırma, amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen, 10-12 yaş aralığındaki 8 BİLSEM öğrencisi ile yürütülmüştür. Veriler, her iki dilde yazılmış duygu temalı metinler, yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler ve gözlem notlarından oluşmaktadır. Toplanan veriler, Braun ve Clarke tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir.Bulgular, iki dilin duygusal ifadede belirgin bir işlevsel ayrışma sergilediğini açığa çıkarmıştır. Bulgular, Türkçenin öğrenciler için daha içsel ve duygusal bir alan sunduğunu; İngilizcenin ise kimi durumlarda duyguları yumuşatan, mesafeli bir ifade biçimine dönüştüğünü göstermiştir. Katılımcılar, İngilizceyi kullanarak sosyal yargıdan kaçınabildiklerini, duygusal bir"gizlilik"ve"güvenlik"hissettiklerini ve olumsuz deneyimleri daha kontrollü, rasyonel bir dille ifade edebildiklerini belirtmişlerdir. Bir katılımcı bu işlevsel ayrımı “Türkçe fırtına, İngilizce harita” metaforuyla ifade etmiştir. Bu metafor, Türkçenin duygusal yoğunluğu yüksek, spontan ve içe dönük bir ifade alanı sunduğunu; İngilizcenin ise duyguları mesafeli ve daha kontrollü biçimde düzenlemeye imkân veren bilişsel bir çerçeve işlevi gördüğünü göstermektedir.Sonuç olarak bu çalışma, özel yetenekli öğrenciler için yabancı dilin, yalnızca akademik bir beceri değil, aynı zamanda Dabrowski'nin tanımladığı duygusal yoğunluğu yönetmek ve Vygotsky'nin işaret ettiği üzere duygusal öz-düzenlemeyi sağlamak için kullanılan stratejik bir"duygusal denge unsuru"olduğunu saptamıştır. Bu bulgular, BİLSEM’lerde dil eğitiminin duygusal refahı destekleyen psikodilbilimsel pedagojilerle zenginleştirilmesi gerektiğini göstermektedir.
Referanslar
Ataman, A. (2007). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler. S. Eripek (Ed.), Özel eğitim içinde (ss. 172-194). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Bakhtin, M. M. (1981). The dialogic imagination: Four essays. University of Texas Press.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
Caldwell-Harris, C. L. (2015). Emotionality differences between a native and foreign language: Theoretical implications. Frontiers in Psychology, 6, 437. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.00437
Cummins, J. (2014). Language, power and pedagogy: Bilingual children in the crossfire. Multilingual Matters.
Dabrowski, K. (1964). Positive disintegration. Little, Brown.
Daniels, H. (2001). Vygotsky and pedagogy. Routledge.
Davaslıgil, Ü. (2012). Türkiye'de üstün zekâlı eğitimi: BİLSEM modeli. Pegem Akademi.
Dewaele, J. M. (2010). Emotions in multiple languages. Palgrave Macmillan.
Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2(3), 271-299. https://doi.org/10.1037/1089-2680.2.3.271
Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage.
Mendaglio, S. (2012). Dabrowski's theory of positive disintegration: A voice for the gifted. Great Potential Press.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Altun & A. S. Ak, Çev. Ed.). Pegem Akademi. (Orijinal çalışma yayın tarihi 1994).
Millî Eğitim Bakanlığı. (2023a). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. https://www.mevzuat. https://www.mevzuat.gov.tr/gov.tr/ adresinden 1 Kasım 2025 tarihinde erişilmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2023b). Bilimsel araştırma ve yayın etiği yönergesi. https://www.mevzuat.gov.tr/ adresinden 1 Kasım 2025 tarihinde erişilmiştir.
Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Pegem Akademi. (Orijinal çalışma yayın tarihi 2015).
Pavlenko, A. (2005). Emotions and multilingualism. Cambridge University Press.
Pavlenko, A. (2014). The bilingual mind and what it tells us about language and thought. Cambridge University Press.
Piechowski, M. M. (2016). Üstün yeteneklilerde duygusal yoğunluk: Dabrowski'nin aşırı duyarlılıklar kuramı. S. R. Leana (Ed.), Üstün yeteneklileri anlamak: Kuram ve uygulama içinde (ss. 145-170). Nobel Akademik Yayıncılık.
Renzulli, J. S. (2012). Reexamining the role of gifted education and talent development for the 21st century. Gifted Child Quarterly, 56(3), 150-159. https://doi.org/10.1177/0016986212444901
Sak, U. (2016). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılamaları, eğitimleri. Vize Yayıncılık.
Silverman, L. K. (2013). Giftedness 101. Springer Publishing Company.
Vygotsky, L. S. (1986). Thought and language. MIT Press.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2022). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (13. baskı). Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Educational and Social Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
